CityD analyseert voor VLAIO de ruimtelijke en economische evolutie van publiek toegankelijke functies (2024).

VLAIO (Vlaams Agentschap Innoveren en Ondernemen) bouwt aan bedrijvige kernen van de toekomst. Welk beleid is er rond publieksgerichte functies nodig om weerbare handels- en/of voorzieningenkernen uit te bouwen? CityD analyseert het publieksgericht aanbod, toetst het bestaand beleid, onderzoekt ontwikkelingen en formuleert aanbevelingen. Dit doen we ruimtelijk, economisch én op vlak van mobiliteit. 

Handelskernen in beweging

Het belang van dit onderzoek kan niet overschat worden want iedereen merkt de transitie van het publiek toegankelijk apparaat in steden en handelskernen. Leegstand van winkelpanden en andere ruimtes in de kern vormen een acuter probleem dan pakweg 10 jaar geleden.

Sommige trends en ontwikkelingen zetten zich al jaren door en hebben een duidelijke impact op onze manier van winkelen, vertoeven en verteren terwijl e-commerce iedereen plots op elke minuut van de dag en de nacht toegang tot eender welke dienst, eender welk product gaf. De COVID-19-pandemie heeft handelskernen gedurende vele maanden bevroren. Mensen waren gedwongen om gericht en snel aankopen te doen terwijl daarvoor funshopping het modewoord was. Er is zeker sprake van herstel na de coronacrisis maar een aantal ontwikkelingen hebben zich toch stevig verankerd. Intussen zien we ook de ‘verdienstelijking’ van het aanbod toenemen ten koste van de zuivere detailhandel, duiken horeca-concepten op in alle mogelijke gedaanten maar eerder ter ondersteuning van de dagactiviteiten.

Zijn handelskernen vandaag nog handelskernen? En indien dit niet het geval zou zijn, heeft het kernversterkend beleid dan zijn nut bewezen?

We zetten de ontwikkelingen van de afgelopen 10 jaar af tegen het beleid dat eveneens zoekt naar evenwichten om de leef- en woonkwaliteit van steden en gemeenten op niveau te houden. Op maat van elke stad initieert men maatregelen om dat broos evenwicht tussen handel en wandel, tussen fun en run, tussen functionaliteit en gezelligheid te kunnen bewaken, om zo de toekomst vorm te geven in onze kernen. Nieuwe kernwoorden zijn nu ‘mix en verweving’. Om die herdynamisering op een duurzame en maatschappelijk verantwoorde manier te realiseren, moet in kaart gebracht worden op welke manier dat best gebeurt. Lerend uit het verleden en lonkend naar een evenwichtige toekomst.

Gefaseerd onderzoek

Op basis van objectieve analyses, kennis van het instrumentarium, van de beleidsmatige speelruimte en kennis van heel wat concrete ingrepen die een positieve of minder positieve invloed hebben gehad op het publieksgericht aanbod, willen we met deze opdracht VLAIO handvaten aanreiken voor een toekomstgericht beleid inzake publieksgerichte functies, inzake weerbare handels- en/of voorzieningenkernen op maat van iedere stad of gemeente, ongeacht de schaal, de typologie of de ligging. We werken hiervoor samen met Idea Consult.

Het onderzoek verloopt in fases zoals hierboven omschreven. De verschillende stappen zijn een constante wisselwerking tussen vaststellingen, verklaringen en toetsing van het bestaande beleid, met het Decreet Integraal Handelsvestigingsbeleid als leidend kader. We onderzoeken wat de gewenste of ongewenste ontwikkelingen zijn en we formuleren hier aanbevelingen rond.

Mobiliteit in de kijker

Een bijzonder hoofdstuk vormt een analyse van mobiliteitsingrepen in een 11-tal Vlaamse steden. Immers, ook mobiliteit maakt deel uit van een integrale aanpak van handelskernen. Niet enkel in hoofde van veiligheid en leefbaarheid, maar ook ter bevordering van de commerciële dynamiek. In dit onderzoek gaan we dus na in welke mate ook mobiliteitsingrepen een impact hebben gehad op de evolutie van het publiek toegankelijk aanbod en op het koop- en bezoekgedrag van de consument.

Toekomstige ondersteuning lokale besturen

We hebben het over publiek toegankelijke functies, in eerste instantie van commerciële aard. We bedoelen hiermee handel, horeca, commerciële dienstverlening. Maar we staan ook stil bij mogelijke evoluties in het publiek toegankelijk aanbod van niet-commerciële aard. Heeft het beleid ook gezorgd voor een merkbare verschuiving van scholen, socio-culturele activiteiten, administratieve dienstverlening, zorg etc.?

VLAIO zal met deze inzichten aan de slag gaan om ook in een volgende legislatuur gepaste incentives te kunnen aanreiken, stimulerende of restrictieve maatregelen zodat ook de lokale besturen hier gericht mee aan de slag kunnen.

< Terug naar overzicht